Lessons learned: 72 NOM-appartementen in Dongen

Terug

Aan de Trappistenstraat in Dongen realiseren we een bijzonder engineering-en-buildproject van 72 nul-op-de-meterappartementen voor Casade. In dit project laten we zien dat een drie- en vierlaags appartementengebouw aan NOM én BENG* kan voldoen. Ook voor betaalbare sociale huurappartementen. Maar het was niet gemakkelijk om passende oplossingen te vinden waarmee we aan de energieprestatie-eisen voldoen. Toch is dat uiteindelijk wel gelukt. Welke lessen hebben we nu al geleerd?

Schuiven of draaien?

In het oorspronkelijke ontwerp van de drie appartementengebouwen stonden schuifpuien naar het balkon. Berekeningen tijdens de engineeringsfase lieten echter zien dat dit niet haalbaar was in het project, omdat schuifpuien moeilijk luchtdicht te krijgen zijn. Om aan de eisen van BENG en NOM te voldoen, zouden er puien komen die vele malen duurder zouden zijn dan de andere kozijnen in het gebouw. Voor sociale huurappartementen niet wenselijk besloot opdrachtgever Casade. Het werd een draaideur. Even effectief, en deze voldoet voor veel minder geld aan de energie-eisen.

Waar komen de bronnen?

De percelen van de drie appartementengebouwen bleken maar net te voldoen aan de oppervlakte die nodig is voor het plaatsen van de bronnen voor de warmtepompen. In eerste instantie was de wens van Casade om alle warmtebronnen onder het gebouw te leggen. Dat bleek al snel onmogelijk, door de eisen waaraan de bronnen moeten voldoen. Zo mogen ze elkaar niet raken en moeten ze acht meter uit elkaar liggen. De bronnen moesten dus verdeeld worden over het volledige terrein. Bij het berekenen van de exacte positie voor de bronnen, bleek dat net te passen. Met één appartement meer was het niet gelukt.

Hoe groot is het dak?

Niet alleen het terrein, ook het dakoppervlak bleek maar net groot genoeg om het gewenste installatieconcept te kunnen realiseren. Bij het plaatsen van PV-panelen moet je rekening houden met zowel de zonoriëntatie en optimale opbrengst van de panelen als de dakveiligheid. Je kunt het dak niet simpelweg volleggen met panelen; er moet voldoende loopruimte overblijven zodat je veilig over het dak kunt lopen. Die combinatie bleek in dit project erg lastig.
Met behulp van adviseurs hebben we flink gepuzzeld met de positionering van de panelen, maar uiteindelijk is het gelukt om op een dakveilige manier voldoende zonnepanelen op de appartementengebouwen en bijbehorende bergingen te plaatsen.

Belangrijk: gedetailleerd vooruit kijken

Bovenstaande voorbeelden deden zich voor na gunning van de opdracht. Dat leert ons dat het belangrijk is om details eerder in te schatten, bijvoorbeeld wat de posities van de warmtebronnen zijn, wat de precieze plaatsing van de zonnepanelen wordt en of bepaalde wensen in het ontwerp energetisch wel haalbaar zijn. Dit geeft ons al vroeg in het traject een realistisch beeld van de uitdagingen in het project. Hoe eerder we die kennen, hoe eerder we ook met de opdrachtgever kunnen nadenken over de meest optimale keuzes.

* hoge voorlopige BENG-eisen van 2015 (energiebehoefte maximaal 25 kWh/m²)